Historie van de kerk

Historie

Niehove ligt midden in het Humsterland. Dit gebied vormt samen met Langewold en Vredewold het landschap Westerkwartier. Humsterland is het meest noordelijke deel en bestaat uit kleigronden, doorsneden met waterlopen die teruggaan tot oude riviertjes en wadstromen. Niehove is een prachtig rond wierdedorp: de kerk met het kerkhof centraal binnen een afzonderlijke ringweg, terwijl een tweede ringweg rond de voet van de wierde het dorp insluit. Tussen deze beide wegen ligt de bebouwing straalsgewijs gericht op de kerk als middelpunt van het dorp.
De oude naam voor het dorp Niehove was Suxwort. Oorspronkelijk liep tot 1830 een gracht rond het kerkhof zoals nu nog in Spijk. In het midden van de 17e eeuw werd een ringmuur rond het kerkhof opgetrokken. In latere tijd werd de gracht gedempt en de muur afgebroken.
De kerk van Niehove is zo rond het jaar 1230 gebouwd, op de plek waar tot dan toe waarschijnlijk het eerste, door Liudger gebouwde, houten kerkje van Humsterland heeft gestaan.
In de noordmuur zijn nog de oorspronkelijke smalle romaanse rondboogvensters uit de 13e eeuw te zien. In de zuidmuur werden de ramen later (en dan hebben we het over ná 1801) vervangen door grotere gotische spitsboogramen. In de 15e eeuw werd de kerk verlengd met het huidige driezijdige koor met tweemaal versneden steunberen op de hoeken.
Aan de oostzijde is een toegang tot de consistoriekamer ingebroken. Precies tegenover elkaar in de noord- en de zuidmuur bevindt zich onregelmatig verticaal metselwerk, hetgeen kan duiden op een oudere, oostelijke (rechte?) afsluiting van de middeleeuwse kerk. Zowel de noord- als de zuidzijde had een ingang met rondboog die naderhand is dichtgemetseld. Het huidige portaal aan de noordzijde stamt uit 1619 aldus een gedenksteen met daarop de tekst: A 1619. Deze tekst zou ook refereren aan de verbouwing van de westgevel.
Op de westzijde van het dak staat een, ietwat terugwijkende, spitse dakruiter. In de dakruiter hangt een oude klok met een langgerekte vorm en een ronde klankbodem, aangeschaft in 1676. De klok stamt waarschijnlijk uit de 14e, misschien 13e eeuw en behoort met de gelijkvormige klokken van de kerken te Uitwierde en Warfhuizen tot de oudste klokken in de provincie Groningen.